GAMIFICATION ONLINE TEACHING การจัดการเรียนการสอนออนไลน์ที่ขับเคลื่อนด้วย เกมเกมิฟิเคชั่น
GAMIFICATION ONLINE TEACHING
การจัดการเรียนการสอนออนไลน์ที่ขับเคลื่อนด้วย เกมเกมิฟิเคชั่น
โดย
ผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ธรินี มณีศรี และทีมอาจารย์วิทยาลัยโลจิสติกส์และซัพพลายเชน
การพัฒนารูปแบบเกมิฟิเคชั่น (Gamification) สู่เนื้อหารายวิชาการจัดการโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน
จากแนวคิดทฤษฏีเกมิฟิเคชั่น(Gamification) เป็นการนำเอาหลักการพื้นฐานในการออกแบบกลไกการเล่นเกม เช่น แต้มสะสม (Points) ระดับขั้น (Levels) การได้รับรางวัล (Rewards) กระดานผู้นำ (Leader boards) หรือจัดการแข่งขันระหว่างผู้เข้าร่วม (Competition) เป็นต้น ซึ่งเป็นรูปแบบของเกมที่สอดแทรกองค์ความรู้ไว้ในทุกกระบวนการเล่น ไม่ใช่แค่การมาเล่นเกมแบบสนุกสนานเพียงอย่างเดียว โดยการจัดบรรยากาศจำลองสภาพแวดล้อมให้เหมือนการเล่นเกมทั่วไป
ส่วนการนำเนื้อหารายวิชาการจัดการโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน มาสอดแทรกประยุกต์เข้าไปในเกมิฟิเคชั่น (Gamification) ได้ความช่วยเหลือจากทีมคณะดิจิทัลมีเดียกับทีมผู้สอนได้ช่วยกันพัฒนาออกแบบเกม โดยการออกแบบและสร้างกลไกมาตรฐานที่ครอบคุมเนื้อหาการเรียนรู้ของผู้เรียน แบ่งออกเป็น 8 กลไกมาตรฐาน และ มีโครงการสร้างกิจกรรม แบ่งออกเป็น 9 กิจกรรม ดังนี้
การสร้างออกแบบภาระกิจการเรียนรู้ในเกมเกมิฟิเคชั่น แบ่งออกเป็น 8 กลไกมาตรฐาน ประกอบด้วย
- การตอบสนองที่รวดเร็ว (Fast Feedback) ผู้เล่นเกมทำงานกันเป็นทีม แข่งขันกับเวลา และทีมที่ตอบโต้ที่รวดเร็ว จะได้เงินรางวัลตอบแทนที่สูงกว่า ส่งผลให้ได้เปรียบทีมอื่นๆ
- ความท้าทาย(Challenge) ผู้เล่นจะต้องทำภารกิจต่างๆ เพื่อเอาชนะ เอเลี่ยนบอสในแต่ละด้านการเรียนรู้ และแข่งขันกับทีมนักสำรวจอวกาศอื่นๆ
- เหรียญรางวัล (Badge) เป็นการสมมุติสกุลเงิน ชื่อคลิปโต (Clip to) โดยทีมผู้สอนเป็นผู้ให้กับนักศึกษา เพื่อให้ผู้เรียนนำไปปฏิบัติภาระกิจในการสร้างพัฒนาดาวเคราะห์ ด้วยการนำความรู้ทางด้านการจัดการโลจิสติกส์
- ภาระแห่งการแสวงหา (Quest) ในแต่ละด้านการเรียนรู้ จะมีภารกิจที่มอบหมายโดยเอเลี่ยนบอส โดยทีมนักสำรวจต้องปฏิบัติให้ครบทุกภารกิจ จึงจะได้รับรางวัลตอบแทน
- ระบบการจัดระดับ (Level System) มีการจัดอันดับทักษะของผู้เล่นในแต่ละทีมโดยแบ่งออกเป็น 6 Rank ได้แก่ Bronze, Silver, Gold, Platinum, Diamond, Conqueror
- การจัดลำดับการเผชิญหน้ากับอุปสรรค (Boss Level) จัดให้มีเอเลี่ยนบอสควบคุมดูแลแต่ละด้านการเรียนรู้
- รางวัลหรือของวิเศษตอบแทน (Reward/ Item) เมื่อผ่านแต่ละด้านทีมนักสำรวจอวกาศจะได้รับของรางวัล เป็น แผ่นเปิดพื้นที่ดวงดาว (Tiles) อุปกรณ์ต่าง (Items) และเงินสกุลคลิปโต
- ระบบเกื้อกูลโดยกลุ่ม (Guild System) มีการกำหนดตำแหน่งหน้าที่ของผู้เล่นแต่ละคน ในทีมสำรวจอวกาศ ซึ่งในแต่ละภารกิจแต่ละตำแหน่งจะมีบทบาทในการช่วยเหลือทีมในการทำภารกิจให้สำเร็จลุล่วงได้ด้วยดี การออกแบบโครงการการสร้างกิจกรรมในเกมเกมิฟิเคชั่น แบ่งเป็น 9 กิจกรรม
- Revenues (กำไร)
- Players (ผู้เล่น)
- Behaviours (พฤติกรรม)
- Aesthetics (สุนทรียภาพ)
- Dynamics (แรงขับเคลื่อน)
- Components (องค์ประกอบ)
- Mechanics (กลไกของเกม)
- Platforms (ระบบปฏิบัติการ)
- Costs (ค่าใช้จ่าย)
กระบวนการและวิธีการพัฒนาสร้าง เกมเกมิฟิเคชั่น (Gamification)
- ศึกษาเนื้อหาและวิเคราะห์สาระการเรียนรู้และผู้เรียน ด้วยการกำหนดผลลัพธ์การเรียนรู้ Learning Outcome ของรายวิชาให้ชัดเจน เลือกหัวข้อสำคัญในคำอธิบายรายวิชาของหลักสูตร แล้วนำมาแบ่งหัวข้อให้กับผู้สอนแต่ละคน และอาจารย์ที่รับผิดชอบแต่ละคนต้องเขียนระบุผลลัพธ์ Outcome ของหัวข้อที่รับผิดชอบออกมาให้ชัดเจนด้วย เช่น มีความรู้ความเข้าใจในการจัดซื้อจัดหา ประยุกต์ใช้ได้ เป้นต้น
- ศึกษาเทคนิคเกมมิฟิเคชั่น โดยอาจารย์ผู้สอนที่รับผิดชอบเนื้อหาในแต่ละหัวข้อต้องนำข้อมูลเข้าพูดคุยวางแผนกับทีมที่ออกแบบเกม เพื่อให้ได้รูปแบบเกมที่ต้องการและสอดคล้องกับหัวข้อเนื้อหาการเรียนรู้อื่นๆ
- การจัดทำแผนการเรียนรู้ ทีมผู้สอนต้องวางแผนออกแบบกระบวนการขั้นตอนการเรียนรู้ให้ผู้เรียนเข้าใจ เช่น ผู้เรียนต้องเข้าไปศึกษาทฤษฏีต่างๆของรายวิชาใน D-Learning ก่อนเข้ามาทำภาระกิจในเกมิฟิเคชั่น เป็นต้น
- การประเมินผลหรือการปรับปรุงแก้ไขหรือนำไปทดลองใช้ โดยวัดจากความสำเร็จของการเรียนรู้ในแต่ละMission ของเกมว่าผู้เรียนมีความสำเร็จ ในรูปแบบเงินคลิปโต (Clip to) โดยทีมผู้สอนได้จำลองขึ้นมา เพื่อให้ผู้เรียนที่ทำภารกิจได้ใช้ในการพัฒนา ด้วยกระบวนการทางด้านการจัดการโลจิสติกส์
ขั้นตอนการเรียนรู้ 15 ด่าน ในการประกอบร่าง PLANT PLANET
Rank--Bronze
- Chapter 1 Introduction
- Chapter 2 การจัดการการไหลทางกายภาพ ข้อมูล และการเงิน
- Chapter 3 องค์ประกอบและกิจกรรมโลจิสติกส์
- Chapter 4 การจัดซื้อและจัดหา
- Chapter 5 การจัดการสินค้าคงคลังและคลังสินค้า
- Chapter 6 กระบวนการผลิต การบรรจุและบรรจุภัณฑ์
- Chapter 7 การขนส่งและการกระจายสินค้า
- Chapter 8 การขนส่งและการกระจายสินค้า (ต่อ)
- Chapter 9 เทคโนโลยีและนวัตกรรมเพื่อการจัดการ โลจิสติกส์และโซ่อุปทาน
- Chapter 10 เทคโนโลยีและนวัตกรรมเพื่อการจัดการโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน (ต่อ)
- Chapter 11 หลักการและแนวคิดการจัดการโซ่อุปทานแบบลีน
- Chapter 12 การจัดการโลจิสติกส์เพื่อสิ่งแวดล้อม
ภาพที่ 2 หน้าเริ่มเข้าสู่เกม |
ภาพที่ 3 การ์ตูนตัวแทนอาจารย์ผู้นำแนวทางการพัฒนาความรู้ให้กับนักศึกษา ในเกมเกมิฟิเคชั่น |
ภาพที่ 4 ทีมอาจารย์ผู้สอนที่รับผิดชอบเป็นผู้นำความรู้ ในเกม เกมิฟิเคชั่น |
ภาพที่ 5 การ์ตูนตัวแทนอาจารย์ผู้สอนที่รับผิดชอบเป็นผู้นำความรู้ ในเกม เกมิฟิเคชั่น |
ภาพที่ 6 ตัวอย่างภาพบรรยากาศการเรียนรู้ในเกม เกมิฟิเคชั่น |
พัฒนาการสอนสู่งานวิจัยเพื่อพัฒนาการเรียนการสอน ด้วยเกม เกมิฟิเคชั่น เป็นอย่างไร
ในการพัฒนาเกม เกมิฟิเคชั่น ทีมอาจารย์ผู้สอนได้เก็บรวบรวมข้อมูลผลลัพธ์การใช้เกมส์ในการจัดการเรียนการสอนให้มีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง ในรูปแบบการวิจัยเพื่อพัฒนาการเรียนการสอน ในศาสตร์ทางด้านการจัดการโลจิสติกส์และซัพลายเซน มหาวิทยาลัยศรีปทุม ซึ่งจากผลการเก็บข้อมูลวิจัย พบว่า 1) การพัฒนำรูปแบบการสอนออนไลน์ด้วยเทคนิคเกมมิฟิเคชั่น ในรายวิชา LSM205 การจัดการโลจิสติกส์และโซ่อุปทาน สามารถดำเนินการในครบตามองค์ประกอบของเกมมิฟิเคชั่น 2) ผลการสำรวจความคิดเห็นของนักศึกษาชั้นปีที่ 1 ที่ได้มีโอกาสทดลองเรียนในรูปแบบ เกมมิฟิเคชั่น นี้ ให้ผลตอบรับในระดับมาก โดยมีค่าเฉลี่ย 3.62 และส่วนเบี่ยงเบน 1.08 โดยส่วนใหญ่เห็นว่าเป็นเรื่องแปลกใหม่ และน่าสนใจ แต่อย่างไรก็ตามยังคงติดปัญหาเรื่องอุปกรณ์การเรียนออนไลน์ ด้วยการเรียนรูปแบบนี้ จำเป็นต้องใช้อุปกรณ์ โปรแกรม และเครือข่ายอินเตอร์เน็ต จากภาพสถิติผลการประเมินแต่ละสัปดาห์ ดังภาพตัวอย่าง
ภาพที่ 7 รายชื่อนักศึกษาที่มีผลคะแนนในการทำภารกิจ |
ไม่มีความคิดเห็น