Accounting Game

เกมนักบัญชี (Accounting Game) เป็นการแข่งขันจำลองปัญหาทางธุรกิจและงานทางด้านบัญชี  ซึ่งจะเป็นเกี่ยวกับประเภทธุรกิจซื้อมาขายไป (Trading Business) เพื่อให้ผู้เล่นได้รับความรู้จากการฝึกปฏิบัติงานในสถานการณ์จำลอง โดยเริ่มต้นจากการจัดตั้งธุรกิจกับหน่วยงานราชการที่เกี่ยวข้อง การจัดทำเอกสารทางธุรกิจ การจัดทำบัญชี และการออกรายงานทางการเงิน เป็นระบบเกมภายในเว็บไซค์ที่ถูกสร้างขึ้นสามารถเชื่อมต่อกันผ่านทางเครือข่ายอินเตอร์เน็ตและยังพัฒนาให้เสมือนกับการทำงานจริงภายในองค์กรมีการทำงานร่วมกับผู้อื่น เพื่อให้นักศึกษาได้มีการเรียนรู้ในการทำงานจริงภายในบริษัทในแต่ละวัน ระบบเกมนี้จะเริ่มต้นด้วยการก่อตั้งบริษัท ซื้อสินทรัพย์ ซื้อสินค้าเพื่อนำมาจำหน่าย มีการขายสินค้าให้กับลูกค้าออกแบบใบสำคัญต่างๆ เช่น ใบสั่งซื้อ ใบเสร็จรับเงิน เป็นต้น นอกจากนี้ยังมีการนำเอาภาษีอากรเข้ามาเพิ่มเติมให้ระบบให้เสมือนจริงยิ่งขึ้น

Accounting Game หรือเกมนักบัญชีถือเป็นเกมที่ทำให้นักศึกษาได้มีการทดลองการทำงานจริงมีการรักษาเวลาและวางแผนในการทำงานตลอดระยะเวลาในการเล่นเกม ระบบเกมนี้จะเปิดให้นักศึกษาได้เริ่มเล่นเป็นเวลาสองเดือนในรายวิชาระบบสารสนเทศทางการบัญชีช่วงชั้นปีที่ 2 ตลอดระยะเวลาสองเดือนนักศึกษาจะต้องทำการวางแผนการทำงานร่วมกับเพื่อน แบ่งหน้าที่ในการทำงาน โดยกฎกติการของเกมนั้นนักศึกษาจะต้องทำการจัดตั้งบริษัทและโลโก้ ออกแบบใบสำคัญต่างๆ ที่จำเป็นต้องใช้ในบริษัทตนเอง นักศึกษาจะต้องทำการซื้อสินทรัพย์เข้ามาภายในบริษัท เช่น อุปกรณ์สำนักงาน เครื่องใช้สำนักงาน เครื่องตกแต่ง เป็นต้นและจะต้องมีการเช่าโกดังเพื่อใช้ในการจัดเก็บสินค้า เช่าโฆษณาเพื่อกระจายข่าวโดยมีช่องทางการกระจายข่าวที่หลากหลายเช่น ทางหนังสือพิมพ์ วิทยุ หรือแม้กระทั่งทางโทรทัศน์ เพื่อให้ลูกค้ารู้จักสินค้าของบริษัทและลูกค้าจะมาสั่งซื้อสินค้า นักศึกษาจะต้องทำการขายสินค้าให้กับลูกค้า และนำเช็คของลูกค้าไปเข้าธนาคารทำให้บริษัทมีรายได้จากการขายสินค้า สำหรับลูกค้าที่ซื้อสินค้าเป็นเงินเชื่อนั้นนักศึกษาจะต้องทำการออกใบวางบิลให้แก่ลูกค้าเมื่อครบกำหนดจ่ายเงิน นอกจากนั้นนักศึกษาจะต้องทำการจ่ายเงินค่าขนส่งสินค้า จ่ายค่าโทรศัพท์ จ่ายค่าสาธารณูปโภค จ่ายเงินเดือนและจ่ายเงินภาษีให้แก่กรมสรรพากร นักศึกษาจะได้มีการเรียนรู้เกี่ยวกับการคำนวณภาษีซื้อ ภาษีขาย ภาษีหัก ณ ที่จ่าย และยังรวมไปถึงการคำนวณภาษีบุคคลที่มีเงินได้ด้านการหักค่าใช้จ่ายลดหย่อนส่วนตัว ค่าประกันชีวิต เป็นต้นให้แก่พนักงานภายในบริษัทของตนเอง นักศึกษาจะต้องทำการวางแผนการบริหารเงินภายในธุรกิจให้มีสภาพคล่องอยู่เสมอ เพื่อให้มีเงินไปจ่ายชำระหนี้ได้ตามกำหนด หากไม่ชำระหนี้ตามกำหนดนักศึกษาจะถูกตัดคะแนนตามจำนวนวันที่ล่าช้า นอกจากนี้ในแต่ละวันนักศึกษาจะต้องทำการบันทึกรายการรายวันลงในลงโปรแกรมบันทึกบัญชี เพื่อทำการออกงบแสดงฐานะการเงินและงบกำไรขาดทุนของบริษัทเมื่อจบเกม

ภาพที่ 1 ภาพรวมของเกมนักบัญชี

นักศึกษาจะได้เรียนรู้จากทำงานในทุกด้านของแผนกบัญชีและการเงินของบริษัท ซึ่งเกมนักบัญชีนี้การรักษาเวลาจะเป็นส่วนสำคัญอย่างมาก เนื่องจากระบบเกมใช้วันและเวลาจริง หากนักศึกษาไม่ทำการจ่ายเงินภาษีให้แก่กรมสรรพากรตามกำหนด นักศึกษาจะต้องจ่ายค่าปรับให้แก่กรมสรรพากรและจะถูกหักคะแนนภายในระบบตามจำนวนวันที่นักศึกษาล่าช้า โดยเกณฑ์การให้คะแนนนั้นระบบจะคำนวณตามค่าประสบการณ์ที่นักศึกษาเข้ามาเล่น ค่าประสบการณ์จะเพิ่มขึ้นก็ต่อเมื่อนักศึกษาเข้ามาทำงานในระบบ นักศึกษาจะต้องทำการขายสินค้าคนละ 40 รายการ เพื่อให้นักศึกษาเข้าใจในการทำงานมากขึ้นและไม่เป็นการเอาเปรียบเพื่อนร่วมงาน การทำงานร่วมกันจะช่วยให้นักศึกษาได้รู้จักการแก้ปัญหา การเรียนรู้นอกตำราเรียน การนำความรู้ที่ได้เรียนรู้มาประยุกต์ใช้ในการทำงานจริงภายในอนาคต

ภาพที่ 2 รายละเอียดผลคะแนนการดำเนินงานภายในเกมนักบัญชี

การพัฒนาการเรียนการสอนส่งเสริมในแนวทางที่ให้นักศึกษาได้มีการลงมือปฏิบัติจริงและได้มีประสบการณ์ในการดำเนินงานจริงจะทำให้นักศึกษาสามารถนำความรู้มาแก้ไขปัญหาได้ เนื่องจากในการทำงานจริงนักศึกษาจะต้องมีความรอบครอบ ใส่ใจ และรับผิดชอบในการทำงานเพราะหากเกิดการผิดพลาดจะทำให้บริษัทเกิดความเสียหายได้ เกมนักบัญชีจึงเป็นทางเลือกที่น่าสนใจในการนำมาให้นักศึกษาได้เรียนรู้และระบบเกมมีความเสถียรสูง ข้อมูลในโปรแกรมเป็นข้อมูลที่อ้างมาจากข้อมูลจริงในปัจจุบัน เช่น อัตราฐานภาษี การหักภาษี ณ ที่จ่าย การคำนวณภาษีซื้อ ภาษีขาย การคิดส่วนลดให้แก่ลูกค้า เป็นต้น นักศึกษาสามารถนำความรู้มาใช้ในการดำเนินงานในการเล่นเกมจำลองได้ เพื่อเสริมสร้างทักษะทางการบัญชีให้แก่นักศึกษาทำให้นักศึกษามีความแม่นยำ มีความเข้าใจในวิชาที่เรียนมากขึ้น จากการที่ได้ทำความเข้าใจเพื่อนำมาแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นภายในธุรกิจจำลองของตนเองซึ่งถือเป็นการเรียนรู้นอกเวลาเรียนได้อย่างไม่จำกัดวัน เวลา หรือสถานที่

การพัฒนาการเรียนการสอนโดยใช้เกมนักบัญชีให้แก่นักศึกษาภายในคณะบัญชีนั้นมีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเสริมและให้สอดคล้องกับนโยบายของมหาวิทยาลัยศรีปทุมที่มีการมุ่งเน้นให้นักศึกษาได้มีการเรียนรู้จากประสบการณ์ ลงมือปฏิบัติจริงเพื่อเพิ่มเสริมทักษะทางด้านความคิดและการตัดสินใจให้แก่นักศึกษาก่อนที่นักศึกษาจะออกไปทำงานในบริษัทจริง นักศึกษาจะได้มีความคุ้นเคยกับระบบการทำงานภายในองค์กร เช่นใบเอกสารสำคัญเกี่ยวกับการดำเนินงานของธุรกิจหรือแม้กระทั่งภาษีอากรชนิดต่างๆ ที่จะต้องเจอในการทำงานซึ่งถือว่าเป็นส่วนสำคัญเป็นอย่างมาก เพราะเมื่อเกิดการผิดพลาดจะทำให้บริษัทเกิดความเสียหายและอาจจะต้องเสียค่าปรับให้กับกรมสรรพากรซึ่งกรณีนี้ถือเป็นความรับผิดชอบในการปฏิบัติของนักบัญชี นักบัญชีจะต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมอย่างต่อเนื่องเพราะภาษีมีการเปลี่ยนแปลงอยู่ทุกปี มีการปรับเพิ่มค่าลดหย่อน หรือแม้กระทั่งการขยายฐานอัตราภาษี  ดังนั้นเกมนักบัญชีซึ่งมีการคำนวณภาษีตามอัตราจริงที่กฎหมายกำหนดทำให้นักศึกษาได้ฝึกการทำงานจริง ได้เรียนรู้และปฏิบัติจริงเพื่อเตรียมความพร้อมในการทำงานภายในอนาคตอันใกล้ ทำให้เกม  นักบัญชีเป็นทางเลือกที่น่าสนใจและเป็นประโยชน์ในการนำมาเสริมศักยภาพให้แก่นักศึกษา และยังช่วยฝึกให้นักศึกษาไม่ย่อท้อต่ออุปสรรคและปัญหาในการทำงาน โดยรายวิชาระบบสารสนเทศทางการบัญชีมีวัตถุประสงค์ในการนำกิจกรรมมาเสริมสร้างพัฒนาความรู้นอกเวลาเรียนให้แก่นักศึกษาคือ 1. เพื่อเปิดโอกาสให้นักศึกษาได้แสดงความสามารถในการออกแบบระบบบัญชีประยุกต์ใช้กับสถานประกอบการจริง 2.  เพื่อเปิดโอกาสให้นักศึกษาสามารถนำเอาแนวคิดหลักการปฏิบัติการวางระบบบัญชีไปประยุกต์ใช้กับองค์กรธุรกิจได้อย่างมีประสิทธิภาพและ 3. เพื่อนำเสนอผลงานการออกแบบระบบบัญชีของนักศึกษาได้ ซึ่งระบบเกมนักบัญชีมีระบบการดำเนินงานสอดคล้องกับวัตถุประสงค์ของรายวิชาระบบสารสนเทศทางการบัญชี ซึ่งผลการวัดความสำเร็จจากความพึงพอใจของนักศึกษาที่ร่วมกิจการเท่ากับร้อยละ 98.60 ซึ่งถือว่าอยู่ในระดับที่ดีมาก

ภาพที่ 3 นักศึกษาและคณะอาจารย์ผู้สอนเกมนักบัญชี

 

อาจารย์ชัยสรรค์ รังคะภูมิ
อาจารย์ประจำคณะบัญชี มหาวิทยาลัยศรีปทุม